Vô sinh ở nam giới là gì , triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Môi trường sống ngày càng ô nhiễm và độc hại khiến tình trạng vô sinh ngày càng trở nên phổ biến. Theo y học hiện đại, vô sinh nam có thể do sản xuất ít tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng. Bệnh tật, chấn thương, các vấn đề sức khỏe mãn tính, lựa chọn lối sống và các yếu tố khác có thể góp phần gây vô sinh nam. Vô sinh khiến các cặp đôi vô cùng khổ tâm và bế tắc. Tuy nhiên với sự tiến bộ của khoa học đã phần nào hỗ trợ được phần lớn các trường hợp vô sinh đem lại kết quả. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các triệu chứng, nguyên nhân, các biện pháp điều trị hiện nay và biện pháp phòng ngừa nhé !

1. Tổng quan về vô sinh

Vô sinh được định nghĩa là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào mà người vợ vẫn chưa có thai.

Vô sinh có thể có nguyên căn từ người vợ hay người chồng hay cả chồng và vợ.

Vô sinh nam là gì?

Bệnh vô sinh ở nam giới được hiểu là căn bệnh khiến nam giới không có khả năng có con.

Vô sinh nam chiếm khoảng 20% trong số các cặp vợ chồng vô sinh. Xét nghiệm tinh dịch đồ gần như là thăm dò duy nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới.

Vô sinh nam thường được chia làm 2 loại chính:

• Vô sinh nam nguyên phát: là tình trạng hai vợ chồng chưa từng có con lần nào dù không sử dụng các biện pháp tránh thai
• Vô sinh nam thứ phát: là đã từng mang thai nhưng sau đó không thể có thai lần nữa

Vô sinh nam có thể do sản xuất ít tinh trùng, chức năng tinh trùng bất thường hoặc tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển tinh trùng. Bệnh tật, chấn thương, các vấn đề sức khỏe mãn tính, lựa chọn lối sống và các yếu tố khác có thể góp phần gây vô sinh nam.

2. Triệu chứng

Dấu hiệu chính của vô sinh nam là không có khả năng thụ thai. Có thể không có dấu hiệu hoặc triệu chứng rõ ràng nào khác.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các vấn đề tiềm ẩn như rối loạn di truyền, mất cân bằng nội tiết tố, giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc tình trạng cản trở sự di chuyển của tinh trùng gây ra các dấu hiệu và triệu chứng. Các dấu hiệu và triệu chứng bạn có thể nhận thấy bao gồm:

• Khó xuất tinh hoặc xuất tinh với lượng dịch nhỏ, giảm ham muốn tình dục hoặc khó duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương)
• Đau, sưng hoặc nổi cục ở vùng tinh hoàn
• Nhiễm trùng đường hô hấp tái phát
• Không có khả năng ngửi
• Sự phát triển bất thường của vú (nữ hóa tuyến vú)
• Rụng tóc trên khuôn mặt hoặc cơ thể hoặc các dấu hiệu khác của sự bất thường về nhiễm sắc thể hoặc nội tiết tố
• Số lượng tinh trùng thấp hơn bình thường (ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch hoặc tổng số lượng tinh trùng ít hơn 39 triệu mỗi lần xuất tinh)

3. Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ

Đi khám bác sĩ nếu bạn không thể thụ thai sau một năm giao hợp thường xuyên hoặc sớm hơn nếu bạn thuộc các trường hợp sau đây:

• Các vấn đề về cương cứng hoặc xuất tinh, ham muốn tình dục thấp hoặc các vấn đề khác về chức năng tình dục
• Đau, khó chịu, nổi cục hoặc sưng ở vùng tinh hoàn
• Tiền sử các vấn đề về tinh hoàn, tuyến tiền liệt hoặc tình dục
• Phẫu thuật háng, tinh hoàn, dương vật hoặc bìu
• Đối tác trên 35 tuổi

4. Điều kiện để có thai

Khả năng sinh sản của nam giới là một quá trình phức tạp. Để có thai, những điều sau đây phải xảy ra

• Tinh trùng khỏe mạnh. Đầu tiên, điều này liên quan đến sự phát triển và hình thành của cơ quan sinh sản nam trong tuổi dậy thì. Ít nhất một trong hai tinh hoàn của bạn phải hoạt động bình thường, và cơ thể bạn phải sản xuất testosterone và các hormone khác để kích hoạt và duy trì sản xuất tinh trùng.
• Tinh trùng phải được đưa vào trong tinh dịch. Một khi tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn, các ống tinh vi sẽ vận chuyển chúng cho đến khi chúng trộn lẫn với tinh dịch và xuất tinh ra khỏi dương vật.
• Cần có đủ tinh trùng trong tinh dịch. Nếu số lượng tinh trùng trong tinh dịch của bạn (số lượng tinh trùng) thấp, nó sẽ làm giảm khả năng một trong hai tinh trùng của bạn sẽ thụ tinh với trứng của bạn tình. Số lượng tinh trùng thấp là ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch hoặc ít hơn 39 triệu mỗi lần xuất tinh.
• Tinh trùng phải có chức năng và khả năng di chuyển. Nếu sự di chuyển (khả năng vận động) hoặc chức năng của tinh trùng bất thường, tinh trùng có thể không thể tiếp cận hoặc xâm nhập vào trứng của bạn tình

5. Nguyên nhân

Nguyên nhân bệnh lý:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng sưng các tĩnh mạch dẫn lưu tinh hoàn. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nam có thể. Mặc dù lý do chính xác mà giãn tĩnh mạch thừng tinh gây ra vô sinh vẫn chưa được biết rõ, nhưng nó có thể liên quan đến lưu lượng máu bất thường. Giãn tĩnh mạch thừng tinh dẫn đến giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Sự nhiễm trùng. Một số bệnh nhiễm trùng có thể cản trở việc sản xuất tinh trùng hoặc sức khỏe của tinh trùng hoặc có thể gây ra sẹo cản trở sự di chuyển của tinh trùng. Chúng bao gồm viêm mào tinh hoàn (viêm mào tinh hoàn) hoặc tinh hoàn (viêm tinh hoàn) và một số bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả bệnh lậu hoặc HIV.
• Các vấn đề về xuất tinh: Xuất tinh ngược dòng xảy ra khi tinh dịch đi vào bàng quang trong khi đạt cực khoái thay vì trồi ra ngoài đầu dương vật. Các tình trạng sức khỏe khác nhau có thể gây xuất tinh ngược, bao gồm bệnh tiểu đường, chấn thương cột sống, dùng thuốc và phẫu thuật bàng quang, tuyến tiền liệt hoặc niệu đạo.
• Các vấn đề với quan hệ tình dục. Chúng có thể bao rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, giao hợp đau đớn, các bất thường về giải phẫu như lỗ niệu đạo bên dưới dương vật (hypospadias). Hoặc các vấn đề tâm lý hoặc quan hệ cản trở quan hệ tình dục.

Các bệnh tự miễn và rối loạn, khiếm khuyết  

• Các kháng thể tấn công tinh trùng. Các kháng thể chống tinh trùng là các tế bào của hệ thống miễn dịch nhận dạng nhầm tinh trùng là những kẻ xâm lược có hại và cố gắng loại bỏ chúng.
• Tinh hoàn ẩn. Ở một số nam giới, trong quá trình phát triển của bào thai, một hoặc cả hai tinh hoàn không thể đi xuống khỏi ổ bụng vào túi thường chứa tinh hoàn (bìu). Vô sinh có nhiều khả năng xảy ra ở nam giới đã từng mắc chứng này.
• Mất cân bằng hormone. Testosterone thấp (thiểu năng sinh dục nam) và các vấn đề nội tiết tố khác có một số nguyên nhân cơ bản.
• Khiếm khuyết các ống vận chuyển tinh trùng.Sự tắc nghẽn có thể xảy ra ở bất kỳ mức độ nào, bao gồm trong tinh hoàn, trong các ống dẫn lưu tinh hoàn, trong mào tinh, trong ống dẫn tinh, gần ống phóng tinh hoặc trong niệu đạo.
• Các khiếm khuyết về nhiễm sắc thể. Các rối loạn di truyền như hội chứng Klinefelter – trong đó nam giới được sinh ra với hai nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y (thay vì một X và một Y). Điều này gây ra sự phát triển bất thường của cơ quan sinh sản nam giới. Các hội chứng di truyền khác liên quan đến vô sinh bao gồm xơ nang và hội chứng Kallmann.
• Bệnh celiac. Bệnh Celiac là một chứng rối loạn tiêu hóa do nhạy cảm với một loại protein có trong lúa mì gọi là gluten. Tình trạng này có thể góp phần gây vô sinh nam. Có thể cải thiện sau khi áp dụng chế độ ăn không có gluten.

Các yếu tố nguy cơ

• Một số loại thuốc. Liệu pháp thay thế testosterone, sử dụng steroid đồng hóa trong thời gian dài, thuốc điều trị ung thư (hóa trị liệu), một số loại thuốc điều trị loét, một số loại thuốc viêm khớp và một số loại thuốc khác có thể làm giảm sản xuất tinh trùng và giảm khả năng sinh sản của nam giới.
• Các cuộc phẫu thuật trước đó. Một số cuộc phẫu thuật có thể ngăn cản bạn có tinh trùng trong khi xuất tinh, bao gồm phẫu thuật thắt ống dẫn tinh, phẫu thuật bìu hoặc tinh hoàn, phẫu thuật tuyến tiền liệt và phẫu thuật bụng lớn được thực hiện đối với bệnh ung thư tinh hoàn và trực tràng, trong số những phẫu thuật khác.
• Hóa chất công nghiệp.Tiếp xúc với kim loại nặng, lượng bức xạ cao.
• Nhiệt độ cao đối với tinh hoàn .
• Ngồi lâu, mặc quần áo chật hoặc làm việc trên máy tính xách tay

Sức khỏe, lối sống và các nguyên nhân khác

• Sử dụng ma túy. Steroid đồng hóa được dùng để kích thích sức mạnh và sự phát triển của cơ có thể khiến tinh hoàn co lại và sản xuất tinh trùng giảm. Sử dụng cocaine hoặc cần sa cũng có thể tạm thời làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng của bạn.
• Sử dụng rượu. Uống rượu có thể làm giảm nồng độ testosterone, gây rối loạn cương dương và giảm sản xuất tinh trùng. Bệnh gan do uống quá nhiều cũng có thể dẫn đến các vấn đề về khả năng sinh sản.
• Hút thuốc lá. Những người đàn ông hút thuốc có thể có số lượng tinh trùng thấp hơn những người không hút thuốc. Khói thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
• Trọng lượng. Béo phì có thể làm giảm khả năng sinh sản theo một số cách. Bao gồm tác động trực tiếp đến bản thân tinh trùng cũng như gây ra những thay đổi hormone làm giảm khả năng sinh sản của nam giới.

6. Các hậu quả và biến chứng

• Căng thẳng và áp lực trong mối quan hệ.
• Các kỹ thuật sinh sản tốn kém
• Tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn, u ác tính, ung thư ruột kết và ung thư tuyến tiền liệt

7. Các phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới bao gồm:

• Dùng thuốc: thuốc có thể được sử dụng để điều trị một số vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới như mất cân bằng nội tiết tố và rối loạn chức năng cương dương
• Phẫu thuật: phương pháp phẫu thuật có thể có thể giúp điều trị các bệnh lý tắc nghẽn ống dẫn tinh
• Hỗ trợ sinh sản: Một số phương pháp thông dụng là:
  • Phương pháp bơm tinh trùng trực tiếp và tử cung
  • Phương pháp tiêm thẳng tinh trùng vào trứng
  • Phương pháp thụ tinh ống nghiệm
• Sử dụng tinh trùng hoặc trứng được hiến tặng

8. Phòng ngừa

Vô sinh nam không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa được. Tuy nhiên, chúng ta nên cố gắng tránh một số nguyên nhân đã biết của vô sinh nam. Ví dụ:

• Không hút thuốc.
• Hạn chế hoặc kiêng rượu.
• Tránh xa ma túy bất hợp pháp.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Không thắt ống dẫn tinh.
• Tránh những việc dẫn đến nóng tinh hoàn kéo dài.
• Giảm căng thẳng.
• Tránh tiếp xúc với thuốc trừ sâu, kim loại nặng và các chất độc khác.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org