Đông trùng hạ thảo là một dược liệu quý được sử dụng từ lâu đời trong đông y Trung Quốc và Tây Tạng với rất nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc kiến thức đầy đủ nhất về Đông trùng hạ thảo là gì và lịch sử phát triển của Đông trùng hạ thảo.

1. Đông trùng hạ thảo là gì ?

Đông trùng hạ thảo có bản chất là dạng kí sinh của nấm trên cơ thể ấu trùng của bướm. Vào mùa đông, bướm đẻ trứng, sau đó sâu non hình thành và di chuyển vào lòng đất bị nấm Cordyceps kí sinh. Nấm phát triển và hút chất dinh dưỡng từ sâu cho đến mùa hè thì mọc lên khỏi mặt đất giống như cây. Vì mùa đông dược liệu này có hình thái của sâu, mùa hè lại giống như cây nên được gọi là Đông trùng hạ thảo.

Đông trùng hạ thảo đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Hoa và y học cổ truyền Tây Tạng. Bản thảo cương mục lập di (1765)- theo tài liệu cổ này về Đông trùng hạ thảo có ghi : “Đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ôn vào hai kênh phế và thận, có tác dụng bồi bổ cơ thể cho người ốm, ích phế, bổ thận, bổ tinh tủy, cầm máu, hóa đờm, dùng chữa hư hao sinh ho, ho ra máu, liệt dương, lưng đau mỏi gối, di tinh, đau tim”

Công dụng của Đông trùng hạ thảo không những được ghi nhận trong Đông y mà còn được soi sáng dưới góc nhìn của y học hiện đại với rất nhiều tác dụng như hỗ trợ tăng cường đề kháng, cải thiện hô hấp tim mạch, huyết áp, tiểu đường, sinh lý…

Khám phá thêm về công dụng cùng các bằng chứng khoa học của Đông trùng hạ thảo ở đây 

2. Lịch sử phát triển 

2.1 Sự phát hiện và sử dụng Đông trùng hạ thảo 

Đông trùng hạ thảo được tìm thấy trên độ cao từ 3.500 – 5.000m ở cao nguyên Thanh Tạng (Thanh Hải – Tây Tạng) và các vùng Thanh Hi, Vân Nam, Tứ Xuyên, Cam Túc, Trung Quốc. Các mục đồng trên dãy Himalaya là những người đầu tiên phát hiện ra Đông trùng hạ thảo. Trong quá trình chăn thả, họ quan sát thấy một loại thảo dược lạ khiến những chú trâu của họ ăn vào trở nên dẻo dai, khỏe mạnh và có khả năng sinh lí cao hơn hẳn so với các đàn ở khu vực khác. Sau khi sử dụng, kết quả từ Đông trùng hạ thảo thực sự vượt ngoài tầm mong đợi của các mục đồng này.

Đông trùng hạ thảo là vị thuốc đã được ghi chép trong cổ thư “Bản thảo cương mục” của danh y Lý Thời Trân từ đời nhà Minh (Trung Quốc cổ đại) và được xếp ngang với nhân sâm về công năng chữa bệnh nhưng được đánh giá là cân bằng và toàn diện hơn, được coi là “tiên dược” chữa được các chứng “bách hư, bách tổn” và chỉ có các bậc đế vương mới được sử dụng.

Năm 1993, Đông trùng hạ thảo đã làm giới thể thao quốc tế kinh ngạc khi các vận động viên Trung Quốc đã xuất sắc phá các kỷ lục thế giới tại Đại hội thể thao quốc tế. Sau này bí mật được khám phá là do các vận động viên đã sử dụng Đông trùng hạ thảo trước khi thi đấu.

Đến năm 1994, Trung Quốc đã chính thức xếp Đông trùng hạ thảo như một loại dược phẩm và sử dụng rất nhiều khi dịch SARS hoành hành vào năm 2003. Trước đó những thông tin về loại dược liệu này cũng đã được công bố đến các nhà khoa học châu Âu trong một hội nghị khoa học được tổ chức tại Pháp.

2.2 Quá trình phát triển nuôi cấy Đông trùng hạ thảo trong và ngoài nước 

Đông trùng hạ thảo tự nhiên thường chỉ sống ở các vùng núi cao, nơi có điều kiện khắc nghiệt ở độ cao 3500-5000m so với mực nước biển. Hiện tại có 700 loài có đặc tính giống “Đông trùng hạ thảo” nhưng chỉ có 2 loài có chứa hàm lượng cao các chất sinh học quý hiếm là Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris.

Do sản phẩm tự nhiên rất ít nên ở nước Mỹ từ năm 1973, các nhà khoa học đã nghiên cứu và nuôi cấy thành công chủng Cordyceps militaris có các hoạt chất và tác dụng sinh học tương đương như chủng Cordyceps sinensis.

Tại các nước có nền công nghệ sinh học cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan… lần lượt cũng đã nuôi cấy thành công chủng nấm này. Đến năm 2011, Việt Nam đã bẻ khóa công nghệ thành công để phát triển thành hàng hóa chủng nấm này và đem lại một sản phẩm có giá trị cao phục vụ sức khỏe số đông người Việt chúng ta phá bỏ ngoạn mục thế độc tôn, độc quyền của Đông trùng hạ thảo Trung quốc. Đông trùng hạ thảo Việt Nam thường có 2 dòng sản phẩm nguyên dạng là: “Đông trùng hạ thảo quả thể” và “Đông trùng hạ thảo ký sinh trên thân chủ”.